വൈദ്യുതി മേഖലയ്ക്കുള്ള കൽക്കരി വിതരണത്തിനായുള്ള പരിഷ്കരിച്ച ശക്തി നയത്തിന് കേന്ദ്ര മന്ത്രിസഭ അംഗീകാരം നൽകി

ന്യൂഡൽഹി : 2025 മെയ് 07

പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദിയുടെ അധ്യക്ഷതയിൽ ചേർന്ന സാമ്പത്തിക കാര്യങ്ങൾക്കായുള്ള മന്ത്രിസഭാ സമിതി, കേന്ദ്ര/സംസ്ഥാന മേഖലകളിലെ താപവൈദ്യുത നിലയങ്ങൾ/സ്വതന്ത്ര വൈദ്യുതി ഉൽപ്പാദകർ (ഐപിപി) എന്നിവർക്ക് പുതിയ കൽക്കരി ലിങ്കേജുകൾ അനുവദിക്കുന്നതിന് അംഗീകാരം നൽകി. പരിഷ്കരിച്ച ശക്തി നയത്തിന് കീഴിൽ ഇനിപ്പറയുന്ന രണ്ട് വിൻഡോകൾ നിർദ്ദേശിച്ചിട്ടുണ്ട്:

A. വിജ്ഞാപനം ചെയ്ത വിലയിൽ കേന്ദ്ര ജെൻകോകളുമായും (ഊർജ്ജ ഉല്പാ​ദന കമ്പനികൾ) സംസ്ഥാനങ്ങളുമായും കൽക്കരി ലിങ്കേജ്: വിൻഡോ–I

B. വിജ്ഞാപനം ചെയ്ത വിലയേക്കാൾ ഉയർന്ന പ്രീമിയത്തിൽ എല്ലാ ജെൻകോകളുമായും (ഊർജ്ജ ഉല്പാ​ദന കമ്പനികൾ) കൽക്കരി ലിങ്കേജ്: വിൻഡോ–II

വിൻഡോ-1 (വിജ്ഞാപനം ചെയ്ത വിലയിൽ കൽക്കരി):

i. സംയുക്ത സംരംഭങ്ങൾ (ജെവികൾ) ഉൾപ്പെടെയുള്ള കേന്ദ്ര മേഖലയിലെ താപവൈദ്യുത പദ്ധതികൾക്ക് (ടിപിപികൾ) കൽക്കരി ലിങ്കേജ് അനുവദിക്കുന്നതിനുള്ള നിലവിലുള്ള സംവിധാനം തുടരും.

ii. ഊർജ്ജ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ശുപാർശ പ്രകാരം, സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കും നിലവിലുള്ള സംവിധാനം അനുസരിച്ച് സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ഗ്രൂപ്പ് അധികാരപ്പെടുത്തിയ ഒരു ഏജൻസിക്കും കൽക്കരി ലിങ്കേജുകൾ നീക്കിവയ്ക്കും. സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് നീക്കിവച്ചിരിക്കുന്ന കൽക്കരി ലിങ്കേജ്, സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് സ്വന്തം ജെൻകോ താരിഫ് അധിഷ്ഠിത മത്സര ബിഡ്ഡിംഗ് (ടിബിസിബി) വഴി തിരിച്ചറിയുന്ന സ്വതന്ത്ര വൈദ്യുതി ഉൽപ്പാദകർ (ഐപിപികൾ) അല്ലെങ്കിൽ 2003 ലെ വൈദ്യുതി നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 62 പ്രകാരം വൈദ്യുതി വാങ്ങൽ കരാർ (പിപിഎ) ഉള്ള നിലവിലുള്ള ഐപിപികൾ എന്നിവയിൽ സെക്ഷൻ 62 പ്രകാരം പിപിഎ ഉള്ള ഒരു പുതിയ വിപുലീകരണ യൂണിറ്റ് സ്ഥാപിക്കുന്നതിന് ഉപയോഗിക്കാം.

വിൻഡോ-II (പ്രഖ്യാപിത വിലയേക്കാൾ പ്രീമിയം):

പിപിഎ ഉള്ള ഏതൊരു ആഭ്യന്തര കൽക്കരി അധിഷ്ഠിത ഊർജ്ജ ഉൽപ്പാദകർക്കുമോ, ഇറക്കുമതി ചെയ്ത കൽക്കരി അധിഷ്ഠിത ഊർജ്ജ പ്ലാന്റുകൾക്കോ (അവർ ആവശ്യപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ) 12 മാസം വരെയോ 12 മാസത്തിൽ കൂടുതൽ മുതൽ 25 വർഷം വരെയോ ലേല അടിസ്ഥാനത്തിൽ കൽക്കരി നേടാം. വിജ്ഞാപനം ചെയ്ത വിലയ്ക്ക് മുകളിലുള്ള പ്രീമിയം അടച്ച് ഊർജ്ജ പ്ലാന്റുകൾക്ക് അവരുടെ ഇഷ്ടാനുസരണം വൈദ്യുതി വിൽക്കാൻ സൗകര്യം നൽകുന്നതിലൂടെയാണ് ഇത് സാധ്യമാകുന്നത്.

നടപ്പാക്കൽ തന്ത്രം:

മേൽപ്പറഞ്ഞ തീരുമാനങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനായി കോൾ ഇന്ത്യ ലിമിറ്റഡ് (CIL) / സിംഗരേണി കൊളിയറീസ് കമ്പനി ലിമിറ്റഡ് (SCCL) എന്നിവയ്ക്ക് നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകുന്നതാണ്. കൂടാതെ, ബന്ധപ്പെട്ട വകുപ്പുകൾ / അതോറിറ്റികൾ, നിയന്ത്രണ കമ്മീഷനുകൾ എന്നിവയ്ക്ക് കൂടുതൽ പ്രചാരണം നൽകുന്നതിനായി ബന്ധപ്പെട്ട മന്ത്രാലയങ്ങളെയും എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളെയും പുതുക്കിയ ശക്തി നയത്തെക്കുറിച്ച് അറിയിക്കും.

തൊഴിൽ സൃഷ്ടിക്കൽ സാധ്യത ഉൾപ്പെടെയുള്ള പ്രധാന ഫലങ്ങൾ:

i. ലിങ്കേജ് പ്രക്രിയയുടെ ലളിതവൽക്കരണം: പരിഷ്കരിച്ച ശക്തി നയം നിലവിൽ വന്നതോടെ, ബിസിനസ്സ് എളുപ്പമാക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ, കൽക്കരി വിഹിതത്തിനായുള്ള നിലവിലുള്ള എട്ട് ഖണ്ഡികകൾ രണ്ട് വിൻഡോകളിലേക്ക് മാത്രമായി മാപ്പ് ചെയ്‌തു. വിൻഡോ-1 (വിജ്ഞാപനം ചെയ്ത വിലയിൽ കൽക്കരി ലിങ്കേജ്) വിൻഡോ-II (വിജ്ഞാപനം ചെയ്ത വിലയ്ക്ക് മുകളിലുള്ള പ്രീമിയത്തിൽ കൽക്കരി ലിങ്കേജ്).

ii. വൈദ്യുതി മേഖലയുടെ ചലനാത്മകമായ കൽക്കരി ആവശ്യകത നിറവേറ്റുന്നു: ദീർഘകാല / ഹ്രസ്വകാല ആവശ്യകതയെ ആശ്രയിച്ച് കൽക്കരി ആവശ്യകത നിറവേറ്റുന്നതിന് പദ്ധതികൾ ആസൂത്രണം ചെയ്യാൻ പുതുക്കിയ ശക്തി നയം വൈദ്യുതി നിലയങ്ങളെ പ്രാപ്തമാക്കും.

iii. കേന്ദ്ര മേഖലയിലെ താപവൈദ്യുത പദ്ധതികൾക്ക് (TPP-കൾ) വൈദ്യുതി മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ശുപാർശ പ്രകാരം നാമനിർദ്ദേശ അടിസ്ഥാനത്തിൽ കൽക്കരി ലിങ്കേജ് ലഭിക്കുന്നത് തുടരും, അതേസമയം വൈദ്യുതി മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ശുപാർശ പ്രകാരം സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് നാമനിർദ്ദേശ അടിസ്ഥാനത്തിൽ നീക്കിവച്ചിരിക്കുന്ന ലിങ്കേജുകൾ സംസ്ഥാന ജനറേറ്റിംഗ് (ഊർജ്ജ ഉല്പാദന) കമ്പനിയിൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് ഉപയോഗിക്കാം.

iv. വിൻഡോ-II-ൽ പിപിഎ ആവശ്യമില്ല: വിൻഡോ-II പ്രകാരം സുരക്ഷിതമാക്കിയ കൽക്കരി വഴി ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന വൈദ്യുതി വിൽക്കുന്നതിന് പിപിഎ ആവശ്യകത പൂർണ്ണമായും ഒഴിവാക്കിയിരിക്കുന്നു, അതുവഴി ഊർജ്ജ പ്ലാന്റുകൾക്ക് അവരുടെ ഇഷ്ടാനുസരണം വൈദ്യുതി വിൽക്കാൻ അവസരം നൽകുന്നു.

v. താപ ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനായി സ്വതന്ത്ര വൈദ്യുതി ഉൽപാദകർ (ഐപിപി) / സ്വകാര്യ ഡെവലപ്പർമാരെ പ്രാപ്തരാക്കൽ: 12 മാസം മുതൽ 25 വർഷം വരെയുള്ള കാലാവധിയിൽ പിപിഎ ഉപയോഗിച്ചോ അല്ലാതെയോ പുതിയ ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് അനുയോജ്യമായ ലിങ്കേജ് അനുവദിക്കുന്നത് ഐപിപികളെ പുതിയ താപ ശേഷി ആസൂത്രണം ചെയ്യാൻ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കും, ഇത് ഭാവിയിലെ താപ ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് സഹായിക്കും.

vi. കൽക്കരി ഇറക്കുമതി കുറയ്ക്കൽ / പകരം വയ്ക്കൽ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക: ഇറക്കുമതി ചെയ്ത കൽക്കരി അധിഷ്ഠിത (ഐസിബി) പ്ലാന്റുകൾക്ക് ഐസിബി പ്ലാന്റുകളുടെ സാങ്കേതിക നിയന്ത്രണങ്ങൾക്ക് വിധേയമായി വിൻഡോ -2 പ്രകാരം ആഭ്യന്തര കൽക്കരി സുരക്ഷിതമാക്കാൻ കഴിയും, അതുവഴി അവയുടെ ഇറക്കുമതി കൽക്കരി ആശ്രിതത്വം കുറയ്ക്കും. ഇറക്കുമതി കൽക്കരി പകരം വയ്ക്കുന്നതിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന നേട്ടങ്ങൾ ഉചിതമായ നിയന്ത്രണ കമ്മീഷൻ നിർണ്ണയിക്കുകയും വൈദ്യുതി ഉപഭോക്താക്കൾ / ഗുണഭോക്താക്കൾക്ക് കൈമാറുകയും ചെയ്യും.

vii. ‘പിറ്റ്ഹെഡ്’ പവർ പ്ലാന്റുകൾക്ക് മുൻഗണന: പുതുക്കിയ ശക്തി നയം ബ്രൗൺഫീൽഡ് വിപുലീകരണത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനൊപ്പം, പ്രധാനമായും പിറ്റ്ഹെഡ് സൈറ്റുകളിൽ, അതായത് കൽക്കരി സ്രോതസ്സിനടുത്തുള്ള ഗ്രീൻഫീൽഡ് താപവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിനെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കും.

viii. ലിങ്കേജ് യുക്തിസഹമാക്കൽ: താപവൈദ്യുത നിലയത്തിന്റെ അവസാനത്തിൽ കൽക്കരിയുടെ ലാൻഡഡ് കോസ്റ്റ് (ആകെ ചെലവ്) കുറയ്ക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ, കൽക്കരി സ്രോതസ്സ് യുക്തിസഹമാക്കൽ നടത്തും. ഇത് റെയിൽവേ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ സുഗമമാക്കുക മാത്രമല്ല, ആത്യന്തികമായി വൈദ്യുതി ഉപഭോക്താക്കൾക്ക് നിരക്ക് കുറയ്ക്കുന്നതിനും കാരണമാകും.

ix. അധികാര വിന്യാസം: – ബന്ധപ്പെട്ട മന്ത്രാലയങ്ങളുടെ (MoC, MoP) തലത്തിൽ നയത്തിൽ ചെറിയ മാറ്റങ്ങൾ സാധ്യമാക്കുന്നതിന് അധികാരങ്ങൾ വിനിയോഗിക്കാൻ പുതുക്കിയ ശക്തി നയം വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു. കൂടാതെ, പ്രവർത്തന/നടപ്പാക്കൽ പ്രശ്നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനായി, സെക്രട്ടറി (ഊർജ്ജ), സെക്രട്ടറി (കൽക്കരി), സിഇഎ ചെയർപേഴ്‌സൺ എന്നിവർ ഉൾപ്പെടുന്ന ഒരു “എംപവേർഡ് കമ്മിറ്റി” നിർദ്ദേശിക്കപ്പെടുന്നു.

x. നിലവിലുള്ള എഫ്എസ്എ ഉടമകൾക്ക് വഴക്കം നൽകുന്നു: നിലവിലുള്ള ഇന്ധന വിതരണ കരാർ (എഫ്എസ്എ) ഉടമകൾക്ക് വിൻഡോ-II പ്രകാരം അവരുടെ വാർഷിക കരാർ അളവിന്റെ (ACQ) 100% കവിയുന്ന കൽക്കരിയുടെ പങ്കാളിത്തം വൈദ്യുതി ഉൽപ്പാദകർക്ക് ഗുണം ചെയ്യും. പഴയ നയങ്ങൾ പ്രകാരം സുരക്ഷിതമാക്കിയ കൽക്കരി ലിങ്കേജുകൾ കാലഹരണപ്പെടുമ്പോൾ, പുതിയ ലിങ്കേജുകൾ നേടുന്നതിന്, നിലവിലുള്ള നിർദ്ദിഷ്ട പരിഷ്കരിച്ച നയത്തിന് കീഴിൽ വൈദ്യുതി ഉൽപ്പാദകർ [സെൻട്രൽ ജെൻകോസ്, സ്റ്റേറ്റ് ജെൻകോസ്, സ്വതന്ത്ര ഊർജ്ജ ഉല്പാദകർ (ഐപിപി)] എന്നിവർക്ക് അപേക്ഷിക്കാം.

xi. വൈദ്യുതി വിപണികളിൽ ആവശ്യപ്പെടാത്ത മിച്ചം അനുവദിക്കൽ: ഇത് ലിങ്കേജ് കൽക്കരി വഴി ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന വൈദ്യുതി, ഊർജ്ജ വിപണികളിൽ വിൽക്കാൻ സഹായിക്കും. ഇത് വൈദ്യുതി എക്സ്ചേഞ്ചുകളിൽ വൈദ്യുതി ലഭ്യത വർദ്ധിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് വൈദ്യുതി വിപണികളെ കൂടുതൽ  വിപുലീകരിക്കുക മാത്രമല്ല, ജനറേറ്റിംഗ് സ്റ്റേഷനുകളുടെ പരമാവധി ഉപയോഗം ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്യും.

ഉൾപ്പെടുന്ന ചെലവ്:

പരിഷ്കരിച്ച ശക്തി നയത്തിൽ കൽക്കരി കമ്പനികൾക്ക് അധിക ചിലവ് ഉണ്ടാകില്ല.

ഗുണഭോക്താക്കളുടെ എണ്ണം:

താപവൈദ്യുത നിലയങ്ങൾ, റെയിൽവേ, കോൾ ഇന്ത്യ ലിമിറ്റഡ് / സിംഗരേണി കൊളിയറീസ് കമ്പനി ലിമിറ്റഡ്, അന്തിമ ഉപഭോക്താക്കൾ, സംസ്ഥാന ​ഗവണ്മെൻ്റുകൾ എന്നിവർക്ക് പ്രയോജനം ലഭിക്കും.

പശ്ചാത്തലം:

2017-ൽ ശക്തി നയം നിലവിൽ വന്നതോടെ, കൽക്കരി വിതരണ സംവിധാനത്തിൽ, നാമനിർദ്ദേശം അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഒരു സംവിധാനത്തിൽ നിന്ന് ലേലം / താരിഫ് അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ലേലം വഴി കൽക്കരി ലിങ്കേജുകൾ അനുവദിക്കുന്നതിനുള്ള കൂടുതൽ സുതാര്യമായ മാർഗത്തിലേക്ക് ഒരു മാതൃകാപരമായ മാറ്റം ഉണ്ടായി. കേന്ദ്ര / സംസ്ഥാന മേഖലയിലെ വൈദ്യുതി നിലയങ്ങൾക്ക് മാത്രമേ നാമനിർദ്ദേശം അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള വിഹിതം തുടരുന്നുള്ളൂ. മന്ത്രിമാരുടെ ഗ്രൂപ്പിന്റെ ശുപാർശകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ 2019-ൽ ശക്തി നയത്തിൽ ഭേദഗതി വരുത്തി. 2023-ൽ ശക്തി നയത്തിൽ കൂടുതൽ ഭേദഗതി വരുത്തി. യോഗ്യതാ മാനദണ്ഡങ്ങൾ പാലിക്കുന്നതിന് വിധേയമായി, വിവിധ വിഭാഗങ്ങളിലുള്ള വൈദ്യുതി നിലയങ്ങളിലേക്ക് കൽക്കരി ലിങ്കേജ് അനുവദിക്കുന്നതിന് ശക്തി നയത്തിൽ വിവിധ ഖണ്ഡികകളുണ്ട്. പുതുക്കിയ ശക്തി നയം നിലവിൽ വന്നതോടെ, കൽക്കരി വിതരണത്തിനായുള്ള ശക്തി നയത്തിലെ നിലവിലുള്ള എട്ട് ഖണ്ഡികകൾ, വ്യാപാരം എളുപ്പമാക്കുന്നതിന്റെ ആവേശത്തിൽ, രണ്ട് വിൻഡോകളിലേക്ക് മാത്രമായി മാപ്പ് ചെയ്തു.